Günümüzün sıxıntısı - KREYSER SONATASI

Bu əsər də elə bir möcüzəli əsərdir; qızğın müzakirələrlə, fəlsəfi və həyati yanaşmalarla nikahın mənasızlığını sübut etməyə çalışır.

Əsər 1890-cı ildə işıq üzü görüb. Amma 1888-ci il gündəliyində "Arvad qatili" adlı povest yazmağı haqqında qeydi var. Sonradan adını KREYSER SONATASI qoyaraq 3 dəfə ağlamaya köçürür. "Bitmək bilmir", "narahat yerləri var", "inandırıcı deyil" kimi gündəliyinə qeydlər edib. Gündəliyində yazır ki, povest qəzetdə gedən məlumatdan təsirlənərək yazılıb. Həmin məlumatda qadın öz ərini və uşaqlarını öldürmüşdü. KREYSER SONATASInda isə əksinədir, kişi öz arvadını qısqanclıqdan öldürür. "Xəncəri var gücümlə sol böyrünə soxdum". Pozdnışev arvadını öldürdükdən sonra 11 il həbsdə qalır və bəraət alır. Qatarda təsadüfi sərnişinlərlə həmsöhbət olur, sevginin mənasızlığı barədə bitməyən diskusiya Pozdnışevin monoloqu ilə davam edir.

Əsər ailə münasibətlərini ifşa edir, "ailə nizələri əridib oraq düzəltmir, əksinə oraqlardan nizə düzəltdirir". "Nəzəriyyədə məhəbbət ideal, ən yüksək hiss kimi təsvir olunur, təcrübədə isə rəzil, murdar, əclaf bir şey olduğu üzə çıxır".

Əsər çap olunan kimi Çarın senzurası ilə üzləşir. YAYIMI uzun müddət qadağan olunur. Yalnız Üçüncü Aleksandr yazıçının arvadının xahişini nəzərə alıb təkrar nəşrə icazə verir.

Həyatımızın səksəkəli dönəmində, özünütəcrid şəraitində yaşayan vaxtımızda bu əsəri oxumağınızı istəməzdim. AMMA kimin daxilində ailə, sevgi ilə bağlı şübhəsi varsa, mütləq oxusun. Bu əsər kimlər üçünsə ibrət dərsi ola bilər.