Hər gün yeni bir kitab

QANUN NƏŞRLƏR EVİ

Qanun.Az | Kitablar | Ədəbiyyat

Giriş

 Səbət

Səbət
İstifadəçi

Giriş
Menyunu bağla

Roman seriyası

Kateqoriyalar

Cildi

Müəlliflər

Tərcüməçilər

Saxta pasportla ölkəsindən qaçıb İngiltərədən sığınacaq istəyən Saleh Ömər... Onun keçmişi ilə indisi arasında bir pasport əməkdaşı dayanıb... Köçkün kimi ayaq basdığı ölkədə ingilis dilini bildiyini gizlədərək gözəgörünməz olmaq qərarına gəlir. Bir növ passiv müqavimət nümayiş etdirmək istəyir. Lakin vaxt keçdikcə ətrafdakı insanlara özü haqqında danışmağa başlayır.
Yeni tanış olduğu Lətiflə münasibəti onu öz keçmişi ilə üzləşdirir.
Roman məhəbbətin, xəyanətin, qaçqınlığın və qəribliyin müstəmləkə dövründə nə məna kəsb etdiyini heyrətamiz bir hekayədə təqdim edir. Söhbət müasir dövrün ən vacib əsərləri arasında özünəməxsus yer tutan zəngin, təsirli və həqiqi bir əsərdən gedir.
Qaçqınlığın yol açdığı şəxsiyyət çaşqınlığı, mənsubiyyət narahatlığı və qarşılıqlı mədəni əlaqələr haqqında sarsıdıcı bir əsər...



Marqaret Qarner əri və dörd övladı ilə Ohayo ştatına qaçır. Təqiblərdən qaçarkən ələ keçməmək üçün kiçik qızını qətlə yetirir. Məhkəmə zamanı qətli törətmiş ana heyrətamiz dərəcədə sakit və təmkinli davranaraq insanları təəccübləndirir. Hadisə dildən-dilə düşür. Çox keçmədən Marqaret Qarner quldarlıq əleyhinə mübarizənin simvoluna çevrilir. Bütün bunları qəzetdən oxuyan yazıçı Toni Morrison inanılmaz dərəcədə təsirlənir. Bu əhvalat əsasında “Sevgili” romanını qələmə alır. Roman qısa müddətdə bestsellerə çevrilir. 1988-ci ildə isə Pulitser mükafatına layiq görülür. Əsər həm də Morrisonun Nobel mükafatına gedən yolunu açır. Müəllif dəfələrlə toxunduğu köləlik mövzusuna “Sevgili” romanında yenidən qayıdır. Bu dəfə analıq hisslərinə köləliyin məhvedici təsirini qələmə alır. Qızını öldürməyi onu köləliyə verməkdən üstün tutan qadının inanılmaz həyatı, yaşadığı psixoloji sarsıntılar və azadlıq eşqi oxucunu ovsunlayır.

Onları xalqım adlandıracağam
Ki, xalqım deyildilər
Ona da sevgili deyəcəyəm,
Halbuki heç sevilmədi….
Romalılara; 9:25
Nəşr edildikdən sonra Avropada böyük ajiotaj yaradan əsərin arxa fonunda çox böyük ictimai-siyasi-mədəni tənqid dayanır. Təkcə ədəbi yaradıcılığı ilə deyil, siyasi fəaliyyəti ilə də seçilən, həyatının sonuna qədər kommunizmə, sol ideyalara sadiq qalan portuqal yazıçının bu romanı yeni dövrə, kapitalizmə və onun gətirdiyi naqisliklərə qarşı yazılmış ən möhtəşəm əsərlərdən biri sayılır. Amma ədəbi əsəri təkcə hansısa ideologiyanın çərçivələrində şərh eləmək də düzgün olmazdı.
Dahiyanə «Korluq» romanını oxuyan istənilən dünyagörüşə sahib oxucu orada özü üçün faydalı, öz dünyasının qaranlıq bucaqlarına işıq salan fikirlərlə qarşılaşacaq. Bu roman müasir ədəbiyyatın şedevrlərindən biri sayılır.

“Ferdidurka” – maraqlı, ancaq yüngül qiraət deyil. Bu, hər şeyin ucdantutma qarşısıalınmaz tərəqqiyə məruz qaldığı bir əsrdə insan ruhunun, demək olar ki, yeganə etibarlı intellektual müdafiə vasitəsi olan sarkazm və özünə istehza ilə dolu həm fəlsəfi povest, həm qrotesk, həm ədəbi esse, həm də lirik etirafdır. Və əlbəttə ki, “Ferdidurka” – hər şeydən əvvəl, əsl ədəbiyyatdır.
“Mən çalışırdım göstərim ki, insan üçün ən son nöqtə hər hansı bir mütləq dəyər deyil, insandır və mən cəhd edirdim ki, bizim qeyri-rəsmi, hətta gizlində olan mifologiyamızın yaradıldığı bu özünəvurğun kallığın ən qarışıq aləmini fəth edim. Mən insanlıqda gizlənən repressiv gücün qüdrətini və aşağıdakının özündən üstün olana zorakılığının poeziyasını qabartdım”.


Bu romanlar zaman keçdikcə öz yerlərini ovsunlayıcı kitablar ola biləcək gündəliklərə və avtobioqrafiyalara verəcəklər. Əlbəttə, əgər insan şəxsi təcrübə adlandırdığı şeylərin arasından, həqiqətən, ona məxsus təcrübəni seçməyi və həyat həqiqətlərini inandırıcı yazmağı bacarsa.
Villa Borgezdə yaşayıram. Ətrafda tozun zərrəsi belə yoxdur, oturacaqların da hamısı öz yerində. Hamımız tənhayıq burada və ölüyük.
Boris dünən gecə bədəninə bit düşdüyünü anladı. Qoltuqlarının altını qırxmalı oldum, amma qaşınması yenə də dayanmadı. Bu cür gözəl məkanda insanın bədəninə necə bit düşə bilər axı? Amma eybi yox. Bitlər olmasaydı, Borislə mən bir-birimizi belə yaxından tanıya bilməyəcəkdik.
“Müharibənin qadın olmayan üzü” romanı İkinci Dünya müharibəsində iştirak edən yüzlərlə müharibə iş­ti­rakçısı olan qadının dilindən qələmə alınan, bədii psi­xo­loji rənglərlə zəngin bir əsərdir. Müəllif bu romanı ilə müharibəyə olan nifrətini tam olaraq aça bilib və bütün bəşəriyyəti müharibəyə nifrət bəsləməyə səsləyib. Roman emossional duyğular, kövrək anlar, müharibə iştirakçısı qadınların müxtəlif dövrlərindən bəhs edən həyat lövhələri ilə diqqət çəkir.
Müəllifin ilk dəfə 2004-cü ildə Kanadanın “McClelland and Stewart” nəşriyyatında çap olunan “Əziz həyat” adlı hekayələr kitabına “Yaponiyaya çatmaq”, “Amundsen”, “Çinqil”, “Maverleyi tərk etmək”, “Sığınacaq”, “Qürur” və başqa hekayələrilə yanaşı, “Final” adlı avtobioqrafik məzmunlu hekayəsi daxil olunub. Bu hekayələrdə müəllifin dərin müşahidələrindən doğan psixoloji, gözlənilməz sonluqla bitən fikirləri, Kanadanın soyuq təbiəti kimi soyuq insanlarının həyat tərzi öz əksini tapıb. “Final” hekayəsi isə, bütövlükdə Alis Manronun öz portretidir. “Yəqin, anam məni gələcək həyat üçün qonşuluqdakı həmin dəli qarının əlindən xilas etmişdi…” Kitabı oxuduqca müəllifin bu etirafına siz də şahid olacaqsız.
Müəllif “Qəsr” əsərini “poema” adlandırır, “Mənim kitabım heç vaxt tamamlanmayacaq” söyləyirdi. Ölümündən sonra əsərin əlyazması tapılaraq fəsillər təsnifatlaşdırılanda bəlli oldu ki, həcm çox böyükdür, əsər mütaliə üçün çətindir, bəzi hissələr isə təkrarlanır. Yazıçının varislərinin xahişi ilə fransız ədibi Mişel Kenel əsəri redaktə etdi, bəzi ixtisarlar apardı və təkrarlanmaları aradan götürdü. Bu səbəbdəndir ki, indi sizə təqdim olunan tərcümədə fəsillərin rəqəm ardıcıllığında müəyyən fasilələr var, bəzi təkrarlanan hissələr ixtisar olunub.
Şlinkin yazdığı romanlarda siyasi gerçəkliklərlə alman tarixi vəhdət təşkil edir.
-Der Tagesspiegel

“Vətənə dönüş” ‒ Bernard Şlinkin çoxdan gözlənilən və sözün əsl mənasında möhtəşəm romanı. Bu roman da “Qiraətçi” qədər maraqlıdır.
-Brigitte

Bernard Şlink ‒ dahi təhkiyyəçi...
-Der Spiegel

“Cavabsız məhəbbət özündən əvvəlki eşqi rədd edənə qədər insanı tərk etmir. Beləliklə, ədalət yerini tutur”.
Səhra və Şəhər. Səhra azad nəfəs alır, Şəhər – nəm və çirkli kloaka. Səhrada Göy Adamlar qəbiləsi yaşayır. Onlar azad insanlardır, lakin daim daha yaxşı həyat üçün köçürlər, yəni, köçəri həyat sürürlər. Onlar heç kimə lazım deyillər, öz talelərinə tərk edilmişlər. Xristianlar bu azad insanları barbarlar hesab edir və kolonial tabeçiliyə salmaq istəyirlər. Burada ingilis və fransız bankirlərin marağı vardır.
Gənc Lalla – Saxara səhrasının mifik döyüşçüləri Göy Adamların nəslindəndir. Marokkonun şimalında dilənçi bir şəhərcikdən Marselə düşən Lalla, ona yad və düşmən bir mühitdə gözlənilmədən məşhurlaşır, ulduza çevrilir, lakin heç tərəddüd etmədən və heyfslənmədən Avropanı tərk edərək, doğma səhraya qayıdır.

Kitabda cərəyan edən hadisələr yazıçının həyatına çox yaxın olduğundan bu romanı avtobioqrafik də adlandırmaq olar. Əsər sadəcə Tomas Vulfun tərcümeyi-halıyla bağlı hadisələr zənciri deyil, həm də onun duyğularının, ruhi yaşantılarının, sevgi və nifrətinin, vətənə bağlılığının və ondan qaçmasının, ən nəhayət, yazıçının yaradıcılıq əzablarının ifadəsidir. Ədəbi tənqidin yüksək qiymət verdiyi roman Vulfun vətənində qalmaqala səbəb olmuşdu, çünki əsərdə öz prototiplərini görən Eşvill sakinləri bunu özlərinə qarşı həqarət kimi qəbul etmişdilər.
Damarlarında ərəb və irland qanının qarışığı axan Əhməd Amerika həyat tərzinə niyə alışa bilmir?
On beş il əvvəl müsəlman atası onları atıb getməsəydi, Əhmədin dinə münasibəti indiki kimi olardımı?
On bir yaşından imamı – Şeyx Rəşidi özünə mənəvi ata seçməsəydi, Əhməd cihad yolunu tutardımı?
Mərkəzi məktəbin sonuncu sinfində oxuyanda Əhməd Corilinin sevgisinə müsbət cavab versəydi, bu yaraşıqlı xristian qızcığaz sonradan pis yola qədəm qoyardımı?
On səkkiz yaşlı gənci cihada sürükləmək asandır, yoxsa ondan ­çəkindirmək?
Terrorçunun dini-imanı olurmu? On bir sentyabr olayının “baş qəhrəmanı” müsəlman Mühəmməd Əttadırsa, on bir sentyabra qədərki Amerika tarixinin ən qanlı terror hadisəsinin də başında xristian Timoti Makvey durmurmu?
“Quran”da təsvir edilən hadisələr və öyüd-nəsihətlər “Tövrat”dakından, “İncil”dəkindən çoxmu fərqlənir?
Radikal islamçılar terror hədəfi kimi niyə məhz Linkoln körpüsünü seçirlər? Burada gediş-gəliş daha sıx olduğu üçünmü? Bəlkə, rəmz olaraq – Avraam Linkoln cavanların gözündə Amerika tarixinin ən yaxşı prezidenti kimi qaldığı üçün?
Əhmədi son anda cihaddan çəkindirən nə oldu? Yəhudi Levinin öyüd-nəsihətləri, yoxsa yolunun üstündəki günahsız, məsum qaradərili körpələri?
Cihadın baş tutmamasına görə əqidədaşları Əhmədi “fərari” adlandırmayacaqlar ki?
“Kommunistlər – beyinləri suya çəkib yaxalamaq istəyirdilər- bizimkilər isə beyinlərdə nə varsa, hamısını sıxıb suyunu çıxarmaq istəyirlər”. Bəs bu “bizimkilər” kimlərdir?
Qayda-qanuna nifrət – azadlığa məhəbbətdirmi? Axı azadlıq da elmdir, onu da öyrənmək, mənimsəmək gərəkdir…
Bütün bu sualların cavabı Con Apdaykda, “Terrorçu”da varmı?

Hicri 894-cü il (miladi 1488-ci il dekabrın 5-i 1489-cu il noyabrın 24-ü). – əndəlusluların xoşbəxt, qayğısız əyyamı davam edir. Kimin ağlına gələrdi ki, Qərb renessansının əsasını qoyan mavr – Əndəlus mədəniyyəti məhz o əyyamda dönüşü olmayan bir iflasın astanasında imiş. Və bu iflasın nə qədər istəsəniz səbəblərini sadalaya bilərsiniz. Amma “heç bir sivilizasiyanı kənardan işğal etmək mümkün deyil, bu, yalnız həmin sivilizasiya özü-özünü daxildən məhv etdikdən sonra mümkün olur” – tanınmış filosof Uilyam Dürant belə deyirdi. Amin Maaloufun “Leon Afrikalı”sı da məhz bu fikrin bədii həllidir.
“Romada hikməti, Qahirədə ehtirası, Fəsdə kədəri yaşamış, amma hələ də Qranadanın bakirliyini və məsumluğunu arayan” Leon Afrikalının dolanbacları andıran həyatını anladan bu roman da eyni mövzudadır.
Həm fransız, həm də ərəb-məhcər ədəbiyyatlarının eyni zamanda böyük imzası olan Amin Maaloufun tarixi romanları, kimlik böhranı üzərində araşdırmaları ilə əslində həmişə gah bədii, gah da elmi yolla tədqiq elədiyi bir mövzu var – dünyanın özü qədər qədim sivilzasiyalar arası münasibətlər, Qərb-xristian dünyası ilə müsəlman Şərqinin keşməkeşli əlaqələri.





Ən ciddi problemləri işıqlandırmaq, bununla belə bir kəlmə də ciddi söz söyləməmək, müasir dünyanın reallığına heyran qalmaq, bununla belə hər cür realizmdən uzaq durmaq – Etinasızlıq bayramı məhz budur. Kunderanın digər əsərləri ilə tanış olan oxucu qətiyyən yazıçının romanlarına «qeyri-ciddilik» qatmaq istəyinə təəccüblənməz. «Ölməzlik» romanının bir neçə fəslində Göteylə Heminquey qoşa gəzir, söhbətləşir, birlikdə əylənir. «Arxayınlıq» romanında isə müəllifin həyat yoldaşı Vera ona belə deyir: «Hər kəlməsi qeyri-ciddi bir roman yazmaq istədiyini mənə çox demisən…. bax, səni xəbərdar edirəm: diqqətli ol, düşmənlərin gözü səndədir». Amma Kundera diqqətli olmur, köhnə estetik arzusunu yaradıcılığının xülasəsi hesab olunan bu romanında şövqlə həyata keçirir. Məzəli xülasədir. Epiloq da əyləncəlidir. Yumor hissini itirdiyinə görə gülünc vəziyyətə düşən dövrümüzdən ilhamlanaraq gülmək də insanı əyləndirir.

Bakı neft milyonçusunun xəstə oğlu atasının izni ilə süd qardaşı Əli bəylə birlikdə yay tətilini onların kəndində – Qafqazın uzaq bir dağ aulunda keçirməyə gedir. Yeniyetmələr qoca bir xədimin müşayiəti ilə qədim bir dünyaya, cəngavərliyin hakimiyyətdən, şairliyin zadəganlıqdan üstün tutulduğu dağlar diyarı Dağıstana yola düşürlər…
Bu, Əsəd Bəyin ikinci kitabıdır. İngilis dilində ilk dəfə 1931-ci ildə çap olunmuş əsərdə müəllif öz gördüklərinə və Şərq təsəvvürlərinə əsaslanaraq Qafqazın nəhəng mənzərəsini yaradır, onun xalqları və adət-ənənələri haqqında geniş məlumat verir. Bəzən, hətta elmi dəqiqliyi iddia etməsə də, təsirli bir dillə bu diyarın nəinki on iki sirrini, min bir sirrini də açır. Tez-tez təxəyyülünün gücü ilə, qəlbinin və ruhunun cazibəsi ilə ömründən keçən günlərini canlandırır, bir vaxt uşaq kimi yaşadıqlarını, sevdiklərini səhifələrə köçürür, zəngin bədii detallarla oxucu marağını əsir edən etnoqrafik “yol xəritələri” cızır.

Xorxe Luis Borxes – Xorxe Françisco İsidor Luis Borxes Akevedo (1899-1986) tanınan argentinalı yazıçı, esseist, şair və tərcüməçi, sehrli gerçəklik (Magic realism) axınının öncüllərindəndir və sürrealist yazıları ilə məşhurdur. Ən məşhur əsərləri Ficciones (1934) və Alef (1949) yuxular, labirintlər, kitabxanalar, güzgülər, heyvanlar, uydurulmuş yazıçılar, din və Allah haqqında mövzuların yer aldığı qısa hekayələrdən ibarətdir.
X.L.Borxes əsərlərində güzgü, yuxu və labirint effektlərindən tez-tez istifadə etmişdir.
Kitaba yazıçının seçilmiş hekayələri daxil edilmişdir.
Kitabda süjet istedadlı gənc rəssam Misti Uilmotun ətrafında inkişaf edir. O, içki aludəçisidir və mehmanxanada ofisiant işləyir. Onun əri Piter podratçıdır və intihar cəhdindən sonra komaya düşüb. Piterin müştəriləri onun təmir elədiyi evlərin divarlarına yazıb gizlətdiyi müraciətnamələri bəhanə gətirərək Mistini məhkəməyə verəcəkləri ilə təhdid edirlər. Qəflətən Mistinin rəssamlıq qabiliyyəti özünə qayıdır. İlhama gəlmiş rəssam qadın tezliklə başa düşür ki, yüzlərlə insanın həyatına təhlükə törədən böyük bir sui-qəsdin təşkilatçılarının əlində, sadəcə, oyuncaqdır. “Gündəliklər”in müəllifi psixoloji fəndlərə və qara yumora üstünlük verərək, oxucunu onu oxumağa vadar edir.

Milan Kundera – XX-XXI əsrlərin kəsişməsindəki ən maraqlı və çox oxunan nasirlərdən biridir. «Ölümsüzlük» onun ən çox düşünülmüş və eyni zamanda da intellektual nəsrin bestsellerinə çevrilmiş ən sirli romanıdır. O, oxucuları üslub rəngarəngliyi, hisslərin mürəkkəbliyi və qəhrəmanların düşüncələri ilə ovsunlayır.
Dahi Höte Heminqueylə söhbət edir. Bettina fon Arnim dahi Höteyə olan qeyri-adi hissləriylə əbədilik axtarır, iyirmi il xoşbəxt ailə həyatı yaşayan Anyes ölümdən sonra tək qalmağı arzuladığını başa düşür, üzgüçülük paltarında olan yaşlı xanım isə gənc və gözəl qadın ədasıyla yüngülcə jest edir – bütün bunları zaman və məkan boşluğu arxasından müəllif diqqətlə izləyir. Sanki onun əlində sehrli şüşə var, dairə boyunca qaçaraq zərif hərəkətlərlə və kobud düşüncələrlə, işlə, qayğılarla, özgələşdirilmiş sevgi və hisslərin illüziyası ilə bu şüşənin arxasındakı insan qəlbinin bir və əsas hissəsini – ölümsüzlüyü işıqlandırır.

“Poçt idarəsi” 12 ilə yaxın poçtda işləmiş Bukovskinin ilk romanıdır. 1970-ci ildə naşir dostu Con Martinin təkidi ilə işdən ayrılan 49 yaşlı Çarlz romanın əlyazmasını 3 həftədən sonra nəşriyyata təqdim edir. 1971-ci ildə işıq üzü görən “Poçt idarəsi” Bukovskinin beş avtobioqrafik əsərindən birincisi sayılır. Hər beş əsərin qəhrəmanı (“antiqəhrəman”) yazıçının özünü canlandırdığı Henri (“Hank”) Çinaskidir. Çinaski “Poçt idarəsi”ndə qarşımıza alkoqola meyilli və çılğın bir gənc kimi çıxır. Romanda poçt idarəsindəki iş mühiti, müxtəlif xarakterli obrazlar, cəmiyyətin eybəcərlikləri, Çinaskinin dəlisov həyat tərzi, Coysla qısa evliliyi, Betti ilə uğursuz sevgi macərası və Fey ilə ailə həyatı təsvir olunur. Bütün bunlar realda da baş verib. Coys obrazı Bukovskinin birinci arvadı Barbara Fray, Fey isə Frensis Smitdir. Betti də real qəhrəmandır, 1962-ci ildə ölüb. Çinaskinin qızı Marina-Luiza isə elə Bukovskinin qızı Marina-Luiza sayıla bilər.
Cıdır yarışlarına aludə olan və yetərincə pul qazanan, lakin vaxtaşırı uğursuz həyata görə içkiyə aludə olan Çinaski, nəhayət, həyatını dəyişmək qərarı verir. Ünvanına gələn onlarla xəbərdarlıq məktubunu uzun müddət cavabsız qoyan Çinaski sonda roman yazmaq fikrinə düşür: “Bəlkə roman yazım deyə düşündüm… Sonra oturub yazdım”.
“Poçt idarəsi” həyata yaxınlığı, müəllifin rəvan və sadə üslubu, səmimiyyəti ilə fərqlənir. Bu roman həm də Amerika ədəbiyyatında fərqli zövq nümunələrindən biri hesab olunur. Di gəl ki, ilk illərdə ABŞ-ın kitab bazarında o qədər uğur qazanmadı – Avropada bestseller olduğu halda.
Kitab Azərbaycanda demokratik bədii düşüncənin formalaşmasında xidmətləri olan müəllifin cəmiyyətimizdə son 10 il ərzində baş verən hadisələr bədii baxışlarını əks etdirir. Obrazlarına «Kitabi-Dədə Qorqud» qəhrəmanlarının adını verməklə müəllif Azərbaycan xalqının keçmiş mənəvi dəyərləri ilə hazırda formalaşan mənəvi dəyərini üz-üzə qoyur. Əsər mövcud cəmiyyətin eybəcərliklərini ifşa edən zəngin psixoloji süjetə malikdir. Kitabın əsas leytmotivini Azərbaycan insanının satılıb qul kimi xoşbəxt yaşaması, ya da bütün əzab və işgəncələrə dözüb azad olması uğrunda çabaları təşkil edir. müəllifin qəhrəmanlarının intellektual monoloqları və təsvir etdiyi hadisələr müasir cəmiyyətimizin problemlərini işıqlandırdığından, hər kəs üçün ibrət dərsi rolunu oynaya bilər.

Abunə Ol