Hər gün yeni bir kitab

QANUN NƏŞRLƏR EVİ

Qanun.Az | Kitablar | Ədəbiyyat

Giriş

 Səbət

Səbət
İstifadəçi

Giriş
Menyunu bağla

Azərbaycan Klassikləri

Kateqoriyalar

Cildi

Müəlliflər

Tərcüməçilər

Görkəmli naşir, şair, mühərrir və ictimai xadim Məmməd Səid Ordubadinin “Qanlı sənələr” əsəri 1905-1906-cı illərdə Qafqazda cərəyan etmiş hadisələr zamanı canlı şahidlərin verdikləri ifadələr, məktublar və dövri mətbuat materialları əsasında yazılıb. Ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri qanlı soyqırım aktının canlı səhnələrini və nəticələrini əks etdirən bu kitab illər ötsə də, öz tarixi əhəmiyyətini itirməyib. Əsər ilk dəfə tam şəkildə transfoneliterasiya edilərək, ətraflı şərh, izahlar və lüğət əlavə olunmaqla geniş oxucu kütləsinə təqdim olunur.
Kitaba böyük Azərbaycan şairi İmadəddin Nəsiminin (1369-1417) doğma dilimizdə əsasən lirik tonda qələmə alınmış qəzəlləri daхil еdilmişdir. Ədəbi dilimizin formalaşmasında mühüm rol oynamış bu şеirlərdə insani gözəlliyinin tərənnümü, lirik aşiqin qəlb çırpıntıları aparıcı yеr tutur. Nəsimi özündən sonra zəngin bir irs qoyub gеtmişdir. Dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin Yaхın Şərq ədəbiyyatına gətirdiyi humanist idеyaları davam və inkişaf еtdirən böyük sənətkar insana, insan ləyaqətinə, onun qüdrətinə olan yüksək inamını tərənnüm еdərək şеirlərində insanı həyatın yaradıcısı, həyati gözəlliklərin əsl mənbəyi kimi vəsf еtmişdir.
XX əsrin ortalarında dərc olunan bu əsəri Mərkəzi Komitə qadağan edir. Səbəb kimi baş qəhrəman Səriyyənin əxlaq qaydalarını pozması göstərilir. Guya bu, cəmiyyətdə problem yaradacaqdı.
Müəllif o dövr üçün yeni sayılan bir konsepsiyaya – qadın azadlığı məsələsinə fərqli rakursdan baxır. Səriyyə ədəbiyyatımız üçün yeni qadın obrazıdır. Quruculuq, inkişaf və istehsal əsas fon kimi qalır. Bu fonda Səriyyənin mürəkkəb daxili dünyası, onu ağuşuna alan qəribə duyğular açılır. Adilin düşdüyü çətin vəziyyət əks olunur. Roman həm hadisələri, həm də daxili yaşantıları canlı, dolğun təsvirlər, koloritli dialoqlar və hərəkətli təhkiyə ilə gücləndirib oxucuya ötürür.

Yazıçının ilk romanıdır. Milli nəsrimizdə lirik-psixoloji təmayülün başlanğıcı hesab edilir. Əsərdə dostluq, azadlıq, birlik, zəhmətkeşlik kimi bəşəri dəyərlər kənd həyatının fonunda real təsvirlərlə və canlı dildə təqdim edilir. Dialoqlar təsirli ifadə tərzi, kəskinliyi və dramaturgiyası ilə seçilir. Roman nəşr olunan kimi oxucuların ürəyinə yol tapdı, sevildi və dünyanın bir çox dillərinə tərcümə olundu.
Roman, o dövrün mərd, nüfuzlu və köhnə kişilərindən olan Cahandar ağanın Allahyarın arvadı Mələyi götürüb qaçması ilə başlayır. Əsərin süjet xətti də bu hadisədən sonra cərəyan edir. Cahandar ağanın bu hərəkətinə görə oğlu Şamxal evi tərk edir, kiçik oğlu Əşrəf isə atasının israrına baxmayaraq, Qori seminariyasına oxumağa gedir... Əsərdə mövhumatçıların at oynatması, maarifçilərin isə bunun qarşısını almaq cəhdləri və yorulmaz fəaliyyətləri təsvir olunur. Sovet dövrü Azərbaycan ədəbiyyatında həqiqi milli xarakterin, realist zadəgan-kübar (mülkədar) obrazının ilk dolğun, tutumlu örnəyi məhz “Dəli Kür” romanının qəhrəmanı Cahandar ağadır. “Dəli Kür” XIX əsrdə tarixi qanunauyğunluqların Azərbaycan xalqının həyatına daxil olma prosesini, adamların yaşayışında, ənəviyyatında əmələ gətirdiyi köklü dəyişiklikləri realist inandırıcılıqla göstərən bir əsərdir.

İctimai hadisələrin son dərəcə maraqlı təsvir olunduğu «Qılınc və qələm» romanı Məmməd Səid Ordubadi yaradıcılığına xas macəraçılıq üslubunda yazılmışdır. Əsərdə Nizami Gəncəvinin surəti mərkəzi yer tutsa da, müəllif bununla kifayətlənməyərək dahi şairin yaşadığı dövrün hərtərəfli mənzərəsini canlandırmağa çalışmış, xalq həyatının geniş lövhələrini yaratmışdır. Buna görədir ki, roman baş qəhrəmanının adı ilə deyil, əsərin həyat materialında mühüm yer tutan iki amilin – xalqın fiziki və mənəvi qüvvəsinin rəmzi olaraq «Qılınc və qələm» adlandırılmışdır. Zəngin surətlər qalereyası ilə diqqəti cəlb eləyən romanda ilk sətirlərdən oxucuya xoş gələn cəhət müəllifin özünə məxsus bir məhəbbətlə qəhrəmanların düşdüyü vəziyyəti təsvir etməsidir. Bütün əhvalat və şəxsiyyətləri, mürəkkəb hadisələri gərgin süjet xətti ətrafında birləşdirən, oxunaqlı və yığcam quruluşlu «Qılınc və qələm», şübhəsiz, Ordubadi yaradıcılığında mühüm yer tutan, Nizami və dövrünü öyrənməyə böyük həvəs oyadan qiymətli tarixi romandır.
 



Dahi bəstəkar Üzeyirbəy Hacıbəyli həm də kəskin və dəyərli publisist yazıların müəllifi kimi tanınır. Kitaba böyük sənətkarın günümüzlə səsləşən publisistik yazıları daxil edilib.

“Семь красавиц“ – четвертая поэма Низами из его бессмертной “Пятерицы“ – значительно отличается от других поэм. В нее, наряду с описанием жизни и подвигов древнеиранского царя Бахрама, включены сказочные новеллы, рассказанные семью женами Бахрама – семью царевнами из семи стран света, живущими в семи дворцах, каждый из которых имеет свой цвет, соответствующий определенному дню недели. Символика и фантастические элементы новелл переплетаются с описаниями реальной действительности. Как и в других поэмах, Низами в “Семи красавицах“ проповедует идеалы справедливости и добра. Поэма была заказана Низами правителем Мераги Аладдином Курпа-Арсланом (1174-1208). В поэме Низами возвращается к проблеме ответственности правителя за своих подданных. Быть носителем верховной власти, утверждает поэт, не означает проводить приятно время. Неограниченные права даны государю одновременно с его обязанностями по отношению к стране и подданным. Эта идея нашла художественное воплощение в описании жизни и подвигов Бахрама – Гура, его пиров и охот, во вставных новеллах.

“Лейли и Меджнун“ – третья по счёту поэма классика поэзии Низами Гянджеви из его пятерицы “Хамсе“, написанная в 1188 году. В её основе сюжет старинной арабской легенды “Лейли и Меджнун“ о несчастной любви юноши Кейса, прозванного “Меджнун“ (“Безумец“), к красавице Лейли. Поэма посвящена ширваншаху Ахситану I, по чьему заказу и была написана. Эта поэма считается самым известным персидским изложением сказания о Лейли и Меджнуне, а также является первой литературной обработкой легенды.
Низами называет себя соловьем и мотыльком и намеревается завершить свое безделье. И вот он получает письмо от ширваншаха, который призывает его воспеть любовь Меджнуна к Лейли. Далее Низами сетует на завистников и подражателей, сравнивая себя с Юсуфом, Исой и Мухаммедом.
Содержание поэмы “Хосров и Ширин“ – всепоглощающая любовь: “Все ложь, одна любовь указ беспрекословный, и в мире все игра, что вне игры любовной… Кто станет без любви, да внемлет укоризне: он мертв, хотя б стократ он был исполнен жизни“. По сути это – суфийское произведение, аллегорически изображающее стремление души к Богу; но чувства изображены настолько живо, что неподготовленный читатель даже не замечает аллегории, воспринимая поэму как романтическое любовное произведение. Сюжет взят из древней легенды, описывающей множество приключений.



İsmayıl Şıxlı bu ta­rixi romanını ölümündən beş ay qabaq tamamlaya bil­ib. Halbuki o bu romanı yazmaq qərarına hələ çox əv­vəllər gəl­ib, təəssüf ki, ideyasını sovet ger­çəkliyində ob­yek­tiv səbəblər ucbatından reallaşdıra bil­­məyib. Müəllifin ilk variantda “Qanlı təpə” adıyla qələmə almaq istədiyi bu əsər 20-ci illərin mürək­kəb və ziddiyyətli həyatını əhatə etməli idi. Lakin mövcud olan qadağalar, arxiv sənədlərinin gizlin saxlanılması, o illərdə baş verən əsl həqiqət və zid­diyyətlərin meydana çıxarılıb açıq söylənilmə­si­nə qoyul­muş yasaqlar nəticəsində tarixi dövrü olduğu kimi ver­mə­yin qeyri-mümkün­lüyü səbəbindən nəzərdə tutduğu roma­nı yazma­mağı qərara alıb.
O, bir də müs­tə­qillik dövründə bu ide­yasına qayıdır, özgürlüyün verdiyi imkanlardan is­tifadə eləyərək xəstəliyi və gözünün zəifləməsinə bax­mayaraq, doğ­malarının fədakar yardımı sayə­sində ro­manı yazmağa baş­la­yır və uğurla başa çatdırır.


“Сокровищница тайн” – первая поэма знаменитой “Хамсэ” (“Пятерицы”) азербайджанского поэта Низами Гянджеви. В этом произведения поэт излагает свои гуманистические концепции, иллюстрируя их нравоучительными повествованиями. В таких притчах, как “Повесть о падишахе, потерявшем надежду и получившем прощение”, “Повесть о старухе и султане Санджаре”, “Повесть о царе-притеснителе и правдивом человеке”, “Повесть о Нуширване и его визире” Низами остро критикует деспотизм и произвол властителей, осуждает разврат, лень, ханжество и лицемерие власть имущих, и в то же время высоко оценивает мораль простых, честных людей, живущих своим трудом.



Nizami Gəncəvi (1141-1209) Azərbaycanın ən böyük şairi olmuş və onun yaradıcılığı Şərqdə yüksək qiymətləndirilmişdir. O, beş məşhur epik əsəri yazmış və «Leyli və Məcnun» da onlardan ən güclüsüdür. Bu əsər Şekspiri məşhur «Romeo və Cülyetta» əsərini yazmağa ruhlandıran təsirli məhəbbət hekayəsidir.

Bu kitabda verilmiş «Leyli və Məcnun» poeması uşaqların asan oxumaları və Nizami yaradıcılığı ilə yaxından tanış olmaları üçün sadələşdirilib.

Nizaminin aforizmləri, dahi şair haqqında bəzi maraqlı bioqrafik məlumatlar da bu kitaba daxildir.

Kitab ingilis, Azərbaycan və rus dillərində tərtib olunduğuna görə ibtidai və orta məktəblərdə, bütün ailələrdə, kitabxanalarda oxumaq üçün tövsiyə edilir.

Bu, həm də Qərb-Şərq mədəniyyətləri arasında əlaqə yaradanlar üçün qiymətli vasitədir.


Müşfiq çox gənc yaşlarından yaradıcılıq alәminә gəlmiş, hәyatını, taleyini şeirlә bağlamış vә ömrünün sonuna kimi ondan ayrılmamışdır. Çox az da­vam edәn yaradıcılığı әrzindә şairin yazdıqlarını nәzәrdәn keçirdikdә onun mәhsuldarlığına, әmәksevәrliyinә heyrәt etmәyә bilmirsәn. Şeir onun hәyatına elә bil hakim kәsilmişdi. O, bir gün belә olsun bu hakimin iradәsindәn kәnara çıxa bilmir, bir şey yazıb yaratmamış rahat olmur, olmaq istәmirdi.
Müəllifin bir-birindən maraqlı və oxunaqlı şeirləri, poemaları bu külliyyatda öz əksini tapmışdır.
Bu kitab Azərnəşr Dövlət nəşriyyatı tərəfindən əvvəllər buraxılmış kitablar əsasında nəşrə hazırlanmışdır.
On iki illik bir yaradıcılıq yolu... On iki illik!


M.Müşfiq öz şeirlərində zəmanəsinin odlu nəğmə­karı kimi Azərbaycan torpağının bərəkətli çöllərini, təbii sərvətlərini, mənzərələrini, gözəlliyini, Bakı neftçilərini, onların arzu və istəklərini, ailə gözəlliyini, insansevərliyi sənətin ecazkar dili ilə, özünə məxsus bir tərzdə təsvir etmişdir.



M.Müşfiq poeziyanın müxtəlif janrlarında qələm çalmış, ədəbiyyat xəzinəmizi xeyli sayda lirik şeirlər, bir-birindən maraqlı poemalarla zənginləşdirmişdir. O, ədəbiyyatımızda ilk mənzum oçerklər müəllifidir. O, uşaq yazıçısı olmasa da balaca oxucular üçün yazmağı özünə şərəf işi, vətəndaşlıq borcu bilmiş, mənzum nağıllar yaratmışdır.

Görkəmli söz ustası Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin “Qan içində” romanında XVII əsrin mürəkkəb hadisələri, Qarabağ xanlığının ictimai-siyasi vəziyyəti, xanlıqlar arası çarpışmalar qələmə alınmışdır. Romanda Molla Pənah Vaqif, İbrahim xan, Məhəmməd bəy, Ağabəyim ağa kimi tarixi şəxsiyyətlərin obrazları ilə yanaşı, Qaçaq Səfər, Kazım, Allahqulu kimi surətlər də yaradılmışdır.

M.S.Ordubadi “Dumanlı Təbriz” əsəri ilə Azərbaycanda tarixi rоman janrının ilk gözəl nümunəsini yaratmışdır. XX əsrin ilk inqilablar dövrünün mənzərəsini müəllif məhz bu əsərində canlandırmışdır. Ümumiyyətlə, Şərq həyatı haqqında ilk həqiqi və dоlğun təəssürat, bədii, əfsanəvi dоna bürünmüş zəngin, hərtərəfli məlumat bu əsərdə vеrilmişdir. M.S.Ordubadinin Cənubi Azərbaycandakı inqilabı təsvir edən “Dumanlı Təbriz” romanı Səttar xan və Bağır xanın qəhrəmanlığından, eyni zamanda Cənubi Azərbaycan inqilabçılarının öz ölkələrini İran mürtəceləri və xarici imperialistlərinin zülmündən qurtarmaq üçün apardıqları mübarizədən bəhs edir. Əsərin əsas mövzusu Məşrutə hərəkatıdır. Məşrutə hərəkatı XX əsrdə baş vermiş azadlıq və demokratik inqilablar üçün ilk cığır açmışdı. Bu mənada Məşrutə hərəkatını Yaxın və Orta Şərq ölkələrində keçən yüzillikdəki milli azadlıq və demokratik hərəkatların “pioneri” adlandırmaq olar. 1905-1911-ci illərdə baş vermiş Məşrutə hərəkatının məqsəd və məramı yolunda canlarını qurban verənlərin sayı çoxdur. Əslində bu hərəkata pak vicdanla qoşulanlar, onu uğurlu qələbəyə çatdırmaq istəyənlərin hamısı qəhrəmandır, tariximizdə və yaddaşımızda həmişəyaşar insanlardır.


Özündən əvvəlki teatr məktəbi ənənələrinə yeni nəfəs gətirən, milli teatrımızı gənclik ruhuna kökləyən, yüzlərlə aktyorun yetişməyində xüsusi rol oynayan ölməz dramaturq Cəfər Cabbarlı həm də incə qəlbli lirik şair, dövrün çirkinliklərini tənqid atəşinə tutan istedadlı satirik, ruh oxşayan hekayələr müəllifi kimi sevilən nasir, milli kinomuzun yaradıcılarından biri kimi xatırlanan və sevilən kino xadimidir. 35 illik həyatını yorulmadan ədəbiyyata, sənətə həsr edən ölməz ədibin əsərləri bu gün də maraqla qarşılanır, əhəmiyyətini itirmir, teatrlarımız dramaturqun pyeslərini yenə repertuarlarına daxil edir. C.Cabbarlının onlarla şeirinə musiqi bəstələnib, əsərlərinin motivləri əsasında “Sevil” və “Almas” bədii filmləri lentə alınıb. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bakı, Əli və Nino Nəşriyyatı, Qanun Nəşriyyatı, 2018, 1000 səh Cild : yumşaq  

Abunə Ol